Doktor honoris causa – Szlakiem Piłsudskiego

szlak pierwszej kadrowej

28 kwietnia 1921 r. miało miejsce uroczyste wręczenie Józefowi Piłsudskiemu tytułu doktora honoris causa z dziedziny prawa przez Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego
Na posiedzeniu 12 marca 1920 r., Kolegium Profesorów Wydziału Prawa na wniosek Stanisława Wróblewskiego jednomyślnie uchwaliło, aby przedstawić Senatowi Akademickiemu UJ Józefa Piłsudskiego jako kandydata do godności doktora praw honoris causa. We wniosku, który dziekan Wydziału Prawa, Władysław Leopold Jaworski przedłożył Senatowi Akademickiemu, czytamy:
„Czem Józef Piłsudski jest dla Narodu, czuje każdy z nas, bo czuje każdy Polak. Pamiętamy wszyscy, jak czekaliśmy jego powrotu z niewoli i jak cudownie spadły z nas ostatnie pęta, skoro on wstąpił znów na ziemię ojczystą. Przypatrywaliśmy się wszyscy z najwyższym podziwem, jak wśród najcięższych warunków nie tracił ani na chwilę niezłomnej wiary w lepszą przyszłość i rozumieliśmy, że taką niewzruszoną otuchę mieć mógł tylko ten, który żył w wolnej Polsce już wtedy, kiedy żyć w niej można było tylko marzeniem. Widzieliśmy jak niestrudzoną jego pracą powstało wojsko polskie, któremu dał początek w czasach niewoli, a które dziś jest naszą dumą i rękojmią naszego bytu. Na pamiętnym posiedzeniu Sejmu Polskiego w dniu 4 II 1919 r. otrzymaliśmy dowód, jak głęboko ten żołnierz z umiłowania i zawodu wczuł się w ducha naszych dziejów, kiedy oświadczył, że na to przejął władzę w ręce, by wolną Polskę oddać pod rządy prawa. Wnoszę przeto by Senat Akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego zatwierdził jednomyślną uchwałę Wydziału Prawa o nadanie Józefowi Piłsudskiemu doktoratu honoris causa i by dał przez to świadectwo, że uczucia całego Narodu dzielą ci, których zawodowa praca przyzwyczaiła do trzeźwej i beznamiętnej oceny biegu wypadków”.

22 marca 1920 r. wniosek został jednomyślnie uchwalony przez Senat Akademicki. Kwestię odbioru wyróżnienia omawiano na linii Uniwersytet-adiutant Marszałka. Zaplanowano go ostatecznie na 28 kwietnia 1921 r. Na dyplomie honorowym Marszałka napisano między innymi:
„Obywatela miłością Ojczyzny najgoręcej płonącego, który przewidział chwilę opadnięcia z Ojczyzny kajdanów, kiedy już wówczas żył myślą w wolnej Polsce i dla jej dobra i szczęścia snuł plany. Wyswobodziciela, który tęsknie wyczekiwany, wrócił nareszcie, od wrogów i jednym wstrząśnieniem ręki zrzucił z rodaków cudem jakoby ostatnie pęta. Bohatera, który potem w najcięższych warunkach stworzył niestrudzoną pracą Wojsko Polskie, chlubę Narodu i ostoję jego bytu, a na jego czele wskrzesił dla Polski czasy Bolesławów i Batorych. Męża, który choć żołnierz z umiłowania i zawodu, najgłębiej wczuł się w ducha naszych dziejów, kiedy na pamiętnym posiedzeniu Sejmu Polskiego dnia 20 II 1919 r. oświadczył, że na to przyjął władzę, aby wolną Polskę oddał pod rządy prawa. Aby miał dowód, że uczucia całego Narodu dla Niego dzielą ci, których zawodowa praca nauczyła trzeźwo i beznamiętnie oceniać bieg historii „.
Uroczystość wręczenia honorowego doktoratu Józefowi Piłsudskiemu tak zapamiętał Władysław Konopczyński: Głos zabrał m.in. Stanisław Szeptycki, który stwierdził „głupio”, jaki to wielki zaszczyt dla uczelni „[…] mieć takiego docenta”. Stanisław Estreicher przemówił w tonie „przy Tobie stoimy; stańczyki rechotały z zachwytu”. Po zamachu majowym 1926 r. dało się słyszeć głosy postulujące do UJ o odebranie tego wyróżnienia Jozefowi Piłsudskiemu jako „notorycznemu spiskowcowi”.
Po uroczystościach Marszałek spotkał się ze studentami w domu akademickim przy ul. Jabłonowskich 10/12