Batalion „Wyrwy” – Szlakiem Piłsudskiego

szlak pierwszej kadrowej

Chęciny uzyskały prawa miejskie w 1325 r.
– 11 sierpnia, po przeprawieniu się przez Nidę pod wsią Brzegi dociera 1 batalion kadrowy prowadzony przez Kazimierza Piątka Piątka „Herwina”. Po pozostawieniu załogi w sile sekcji, stanął na Czerwonej Górze pod Bolechowicami w oczekiwaniu na sztab i wyniki rozpoznania przez „beliniaków” kierunku Słowik – Kielce.
– 13 sierpnia dociera batalion „Wyrwy”, łącząc się batalionem kadrowym, który cofał się z Kielc
– 15- 17 sierpień, po wycofaniu się z Kielc oddziały Piłsudskiego koncentrują się na południe od Chęcin, w rejonie Bolmin – Polichno – Milechowy. W Chęcinach stacjonuje batalion „Wyrwy”, a w pobliskim Korzecku batalion „Konrada” i pierwszy kadrowy. Oddziały strzeleckie, nazywane „grupą Piłsudskiego”, zostają zorganizowane w pięć batalionów liniowych: I – Mariana Januszajtisa „Żegoty” (533 ludzi), II – Mieczysława Neugebauera „Norwida” (525 ludzi), III – Edwarda Rydza „Śmigłego” (brak danych), V – Michała Tokarzewskiego „Karaszewicza” (500 ludzi) oraz batalion zapasowy Kazimierza Florka, szwadron kawalerii Władysława Prażmowskiego „Beliny” (41 koni), kompanię saperów Mieczysława Dąbkowskiego, kompanie taborów, pluton żandarmerii i pluton wywiadowczy.
– funkcjonowała placówka wywiadowcza kierowana przez Stanisława Hempla.
Jednym z trzech mieszkańców Chęcin, należących do I Kompani Kadrowej był mieszkaniec Stanisław Atłas.
Stanisław Atłas urodził się w 1897 r. w Chęcinach. Był synem Jana i Magdaleny. W 1918 r. ożenił się z Magdaleną z Wilczyńskich i doczekał czwórki dzieci. W dniu 11 sierpnia 1914 r. wstąpił w Chęcinach do oddziałów strzeleckich (1. Kompanii Kadrowej). Następnie służył w 3. Pułku Piechoty Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym został internowany w Szczypiornie. Z początkiem lipca 1919 r. rozpoczął służbę, jako dozorca więzienny w Więzieniu Ciężkim na Świętym Krzyżu. Na skutek zapalenia płuc, wywołanego ciężkimi warunkami pracy, zmarł w 1927 r. W 1933 r., pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Dnia 9 sierpnia wyruszyliśmy do Książa Wielkiego, gdzie po krótkim pobycie już w dniu 11 w sile trzech kompanij maszerowaliśmy szosą kielecką przez Brzegi (Nidę), i za Chęcinami wieczorem tegoż dnia przeszliśmy w biwak. Nocowaliśmy pod gołem niebem przykryci kocami. Zasnąłem z myślą o wkroczeniu do Kielc i niedoścignionym wrogu – noc była chłodna.
Stefan Jóźwik „ Ze wspomnień kadrowiaka”
W dniu następnym przeszliśmy, już w trzy kompanie, pod Brzegami Nidę i doszliśmy do Chęcin. Tu została jedna sekcja z kapralem Jastrzębcem-Czajkowskim jako garnizon i „relais”. Minęliśmy miasto i dwa kilometry za nim, przed „defile” Słowik stanęliśmy biwakiem.
Stefan Pomarański (Borowicz) „W awangardzie”
Marsz trzech kompanij i sztabu. Zostawiono drobny garnizon w Chęcinach (z 1. Kadrowej). Za Chęcinami biwak i nocleg ubezpieczony. Komendant do Jędrzejowa. Tu przyjechał Norwid – melduje m.in.: – w sztabie 7. Dywizji kawalerji , gdzie był wezwany, omawiano z nim sprawę ochrony tunelu. Chcą, aby dać tam 30 ludzi, my nie możemy; zajmą go więc Austryjacy 12-go. – Przybyły trzy kompanje Wyrwy (o godz. 12.30) do Miechowa – 392 ludzi. Dobrze się przedstawiają, buty w porządku. Wyrusza jutro o g. 7 jako samodzielna kolumna do Kielc – podwody z Książa Wielkiego. – Dniem i nocą robi się w Miechowie mundury, czapki, pasy, pochwy do bagnetów, bieliznę. Dzielna pomoc miejscowych niewiast. – konie jutro zarekwiruje w majoracie (Nabokowa), w 2 miejsca posłano po konie wierzchowe, 4 konie do komendy oddziału, jutro dalsze 3 przyjdą. – Od ob. Ryszarda o 8.20 wieczorem wiadomość, że wymaszeruje dziś rano z Krzeszowic. Meldunek niejasny co do pory wymarszu 15 kompanji; czy będzie 12-go rano w Miechowie nie wiadomo. – Ogólne przygotowanie do przyjęcia oddziału zrobione, żywność dla 13 kompanij jest (bez mięsa). Boi się podziału przez ob. Ryszarda na 2 eszelony, stąd przerwy jednodniowej, a więc w Kielcach nie 13wieczór, lecz 14-ego. – Bagnetów jest koło 2000.Jutro wyśle 300 sztuk, 400 zabierają ze sobą trzy kompanje. – Komenda austryjacka (7 dywizja kawalerji) ustnie zwraca się, aby nie robić rekwizycyj, nie zdzierać napisów, dokładnie informować o ruchach, aby nie wchodzić sobie w drogę; oni by sobie inaczej układali siły.
Tadeusz Kasprzycki „Kartki z dziennika oficera Pierwszej Brygady”