Druskienniki – Szlakiem Piłsudskiego

szlak wileński

Doktorzy zalecają, bym jechał leczyć się za granicę, a ja pragnę na lato wyjechać do Druskiennik. Doktorzy mają swoją politykę, a ja swoją. Gdyby oni znali Kresy, tamtejsze drzewa, powietrze i lud tamtejszy, nasze potrawy i przyzwyczajenia, na pewno zmieniliby swoją politykę. Zobaczymy, czyja polityka zwycięży – ich czy moja? Dla mego zdrowia potrzebne są tamtejsze lasy, gawęda z tamtejszymi ludźmi i smak tamtejszych potraw. Józef Piłsudski
Druskieniki – miasto na Litwie, popularne uzdrowisko położone na brzegu Niemna. Występują tu liczne źródła mineralne i pokłady borowiny. Pierwsze pisemne wzmianki o Druskienikach pochodzą z 1636 r. W XVIII w. miejscowy znachor Pranas Surutis (Słony), jako pierwszy zastosował wodę ze źródeł solankowych do leczenia. W 1794 r. na mocy dekretu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Druskieniki zyskały status miejscowości leczniczej. Badaniem leczniczych właściwości źródeł na początku XIX w. zajął się profesor chemii Uniwersytetu Wileńskiego, Ignacy Fonberg. Badaniami tymi zainteresował się car Mikołaj I i 31 grudnia 1837 r. nadał Druskienikom tytuł uzdrowiska.
Czerwiec 1924 r. pierwszy pobyt Marszałka Piłsudskiego w Druskiennikach. Do zdrojowiska przybył wraz z rodziną i zamieszkał w willi pani Bolcewiczowej przy ulicy Jasnej 8. Był to dwupiętrowy drewniany dom, bez światła elektrycznego wybudowany w połowie XIX w. Czas wolny Marszałek poświęcał na studiowanie map, czytanie książek i czasopism.
16 czerwca 1925 r. Druskienniki ponownie gościły Marszałka z rodziną. Na peronie dworca kolejowego honory zaszczytnym Gościom oddała kompania 5.pp Legionów. Pułk stacjonował w Wilnie. Po uroczystości powitalnej dorożka zawiozła kuracjuszy na ulicę Jasną 8.
W 1926 r. był w Druskiennikach od 30 czerwca 1926 r. do 3 lipca. Ponownie przybył tu w ostatnich dniach sierpnia w towarzystwie mjr Aleksandra Prystora i adiutanta por. Michała Golińskiego. Wyjazd ten różnił się od poprzednich z uwagi na nieobecność rodziny. Marszałek i oficerowie towarzyszący zamieszkali przy ul. Spokojnej. Swój pobyt Józef Piłsudski rozpoczął od obserwacji ćwiczeń wojskowych wileńskiego garnizonu i rozmów politycznych.
W 1927 r. Marszałek na czas urlopu wybrał domek na Pogance, własność Państwowego Zakładu Zdrojowego w Druskiennikach. Józef Piłsudski sam sobie wybrał tę chatkę raczej niż domek, mimo przeznaczonego przez władze zdrojowiska dla niego murowanego domu w centrum miasta. Z pewnością do wyboru przyczynił się pobliski, urwisty brzeg Niemna i ławeczka, z której roztacza się widok na dwa ramiona przepływającej rzeki. 30 maja 1937 r. na domu na Pogance zawisła tablica pamiątkowa. Dom rozebrano w 1964 r.
Tak ją zapamiętał działacz polonijny Tomasz Siemiradzki, będący tu w lipcu 1927 r.: Willa drewniana, malutki stary jakiś dworek na wzgórzu, ukryty w lesie nad Niemnem. Marszałek mieszka tu sam pod opieką oficera i kilku żołnierzy, zastawa prosta, skromna jak w obozie, żadnych trunków nie było. Trwała ta gościna u Wielkiego Człowieka Polski i Europy ze dwie godziny
Janusz Jędrzejewicz, tak opisuje spotkanie z Komendantem w Druskiennikach: Marszałek mieszkał na skraju w drewnianym małym domku. Furtka ogródka była otwarta, ochrony żadnej. Dzwonka przy drzwiach nie było, na stukanie żadnej odpowiedzi. Okazało się, że drzwi wejściowe nie były zamknięte. Otworzyłem je, wszedłem przez pusty przedpokój do również pustego sporego pokoju. Stałem w nim chwilę, nie wiedząc co robić. Po namyśle zastukałem do zamkniętych drzwi na lewo. Usłyszałem charakterystyczny głos Marszałka: proszę.
W 1928 r. Józef Piłsudski został Honorowym Obywatelem miasta.
3 sierpnia 1929 r. w towarzystwie ppłk Kazimierza Glabisza, samochodem Marszałek przyjechał do Druskiennik.
Ostatni dłuższy pobyt zaczął się 8 czerwca 1930 r., krótko przed przyjazdem do Warszawy ministra spraw zagranicznych Włoch Dino Grandiego. 11 czerwca Marszałek powitał ministra w domu na Pogance.
10 i 11 sierpnia 1931 r. ostatni raz Piłsudski odwiedził Druskienniki Tym razem nocował w Hotelu Europejskim.
Józef Piłsudski lubił w Druskiennikach odpoczywać i zażywać kąpieli solankowo-bromowych. Lubił też spacerować brzegami rzeki Ratniczanki wpadającej do Niemna, siadać na ławce w parku, podziwiać Niemen. Siadał pod dębem nieopodal ujścia Ratniczanki do Niemna. Dzisiaj ten dąb niestety nie jest w najlepszym stanie. Józef Piłsudski napisał: „Druskienniki były niespodzianką myśli Stwórcy w odpoczynku, gdy ten się uśmiechnął”.